1 Η γυναικομαστία θεωρείται φυσιολογική στη νεογνική, εφηβική και γεροντική ηλικία. Οι συχνότερες αιτίες γυναικομαστίας κατά σειρά συχνότητας είναι: επίμονη εφηβική (25%), φάρμακα (10-25%), μη ανεύρεση αιτίου-ιδιοπαθής (25%), κίρρωση ή κακή θρέψη (8%), πρωτοπαθής υπογοναδισμός (8%), όγκοι όρχεων (5%), δευτεροπαθής υπογοναδισμός (2%), υπερθυρεοειδισμός (1,5%), χρόνια νεφρική ανεπάρκεια (1%).
2 Τα κυριότερα είναι: 1) ορμόνες: ανδρογόνα και στεροειδή αναβολικά, χοριακή γοναδοτροφίνη, οιστρογόνα και αγωνιστές οιστρογόνων, αυξητική ορμόνη, κρέμες και αλοιφές που περιέχουν οιστρογόνα ή φυτοοιστρογόνα και λάδια που περιέχουν λεβάντα και τσάι 2) Αντιανδρογόνα και αναστολείς της σύνθεσης ανδρογόνων: φιναστερίδη, φλουταμίδη, κυπροτερόνη 3) Αντιβιοτικές ουσίες: εθιοναμίδη, ισονιαζίδη, κετοκοναζόλη, μετρονιδαζόλη 4) Φάρμακα που σχετίζονται με εξάρτηση-κατάχρηση: αλκοόλ, αμφεταμίνες, μαριχουάνα, ηρωίνη, μεθαδόνη 5) Αντιόξινα: σιμετιδίνη, ομεπραζόλη, ρανιτιδίνη 6) Χημειοθεραπευτικά κακοήθων νόσων: αλκυκιωτικοί παράγοντες, μεθοτρεξάτη, αλκαλοειδή Vinca, imatinib, συνδυασμός χημειοθεραπευτικών παραγόντων 7) Φάρμακα καρδιαγγειακού: βεραπαμίλη, σπιρονολακτόνη, ρεζερπίνη, νιφεδιπίνη, μεθυλντόπα, εναλαπρίλη, διγοξίνη, καπτοπρίλη, αμιοδαρόνη, διλτιαζέμη 8) Ψυχικών παθήσεων: διαζεπάμη, αλλοπεριδόλη, φαινοθειαζίνες, τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά 9) Άλλα: πενικιλλαμίνη, φαινυτοΐνη, αντιρετροϊκή θεραπεία.
3 εφο: εντός φυσιολογικών ορίων.
4 Σχετίζεται με αυξημένη ευαισθησία των μαστών στα φυσιολογικά επίπεδα κυκλοφορούντων οιστρογόνων.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ
1. Braunstein GD. Gynecomastia. N Engl J Med 1993; 328:490.
2. Williams MJ. Gynecomastia. Its incidence, recognition and host characterization in 447 autopsy cases. Am J Med 1963; 34:103.
3. Thompson DF, et al. Drug-induced gynecomastia. Pharmacotherapy 1993; 13:37.
4. Moore DC, et al. Hormonal changes during puberty: V. Transient pubertal gynecomastia: abnormal androgen-estrogen ratios. J Clin Endocrinol Metab 1984; 58:492.