Τοξικό αδένωμα
Τι είναι το τοξικό αδένωμα (θερμός όζος) του θυρεοειδούς αδένα;
Πρόκειται για ένα μονήρη όζο του θυρεοειδούς αδένα, με αυτόνομη λειτουργία, ο οποίος υπερλειτουργεί και παράγει χωρίς έλεγχο αυξημένες ποσότητες θυρεοειδικών ορμονών. Σπάνια, στον ίδιο λοβό του αδένα μπορεί να βρεθούν 2 ή 3 όζοι, με παρόμοιους χαρακτήρες.
Πόσο συχνό είναι;
Παρουσιάζεται σε πιο νέους ασθενείς, σε σχέση με αυτούς που πάσχουν από τοξική πολυοζώδη βρογχοκήλη και στον ελλαδικό χώρο είναι συχνότερος σε γυναίκες, ηλικίας 30 έως 40 ετών. Ευθύνεται για το 5% των περιπτώσεων υπερθυρεοειδισμού. Υπάρχουν μελέτες σε άλλες χώρες που υποστηρίζουν ότι η επίπτωσή του αυξάνεται με την ηλικία και παρουσιάζει δεύτερη κορύφωση στη συχνότητά του, σε ηλικίες μετά τα 50 έτη.
Γιατί τα κύτταρα του θερμού όζου υπερπαράγουν θυρεοειδικές ορμόνες;
Τα κύτταρα του θερμού όζου φέρουν σωματικές μεταλλάξεις (είναι μεταλλάξεις στα κύτταρα του όζου και όχι στα γεννητικά κύτταρα του ασθενούς) στο γονίδιο που κωδικοποιεί τον υποδοχέα της θυρεοειδοτρόπου ορμόνης (TSH). Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο υποδοχέας να παραμένει μόνιμα σε κατάσταση λειτουργίας και να μεταβιβάζει στο εσωτερικό του κυττάρου μήνυμα σύνδεσης με την TSH, χωρίς να υπάρχει σύνδεση και δράση της TSH στον υποδοέα της. Λιγότερο συχνά ανιχνεύονται μεταλλάξεις σε γονίδια της G πρωτεΐνης, που οδηγούν σε παρόμοια ενεργοποίηση του κυττάρου.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Η αυξημένη παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών καταστέλλει την παραγωγή της TSH από την υπόφυση. Ο ασθενής παρουσιάζει στην ψηλάφηση ευρήματα συμβατά με ευμεγέθη όζο, βιοχημικά αυξημένες συγκεντρώσεις Τ3 και Τ4, χαμηλή συγκέντρωση TSH και συνήθως φυσιολογικά επίπεδα αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων (anti-Tg και anti-TPO). Μερικές φορές η συγκέντρωση της Τ4 είναι φυσιολογική και της Τ3 αυξημένη (Τ3 τοξίκωση). Συνοδεύεται από κλινική εικόνα ήπιου υπερθυρεοειδισμού όταν το τοξικό αδένωμα έχει μέγιστη διάμετρο μέχρι 3cm. Μεγαλύτερες διαστάσεις του αδενώματος, συνήθως, σχετίζονται με κλινικά έκδηλο υπερθυρεοειδισμό.
Ο υπερθυρεοειδισμός είναι ηπιότερος, σε σχέση με τον αντίστοιχο ασθενών με νόσο Graves και δεν συνοδεύεται από οφθαλμοπάθεια ή μυοπάθεια. Οι καρδιαγγειακές εκδηλώσεις του υπερθυρεοειδισμού είναι συνήθως παρούσες και πολύ σπάνια έχει περιγραφεί περιοδική υποκαλιαιμική παράλυση. Η διάγνωση επιβεβαιώνεται απεικονιστικά με το υπερηχογράφημα και το σπινθηρογράφημα, το οποίο παρουσιάζει χαρακτηριστικά αυξημένη πρόσληψη του ραδιοφαρμάκου από τον όζο, απουσία πρόσληψης από το υπόλοιπο θυρεοειδικό παρέγχυμα (καταστολή) και μερικές φορές η εικόνα συγχέεται με την αγενεσία θυρεοειδικού λοβού.
Σε τι χρησιμεύει το υπερηχογράφημα του θυρεοειδούς αδένα;
Η υπερηχογραφική εξέταση επιβεβαιώνει τη διάγνωση καταδεικνύοντας συμπαγή, υποηχογενή όζο με χαρακτηριστική υπεραγγείωση κεντρικού και περιφερικού τύπου. Η έκταση της κεντρικής αγγείωσης στο παρέγχυμα του θερμού όζου είναι ηπίως αυξημένη (Vitti I) στο 8% των περιπτώσεων, αρκετά αυξημένη (Vitti II) στο 70% των περιπτώσεων και πολύ αυξημένη (Vitti III) στο 22%. Η μέση τιμή της ενδοπαρεγχυματικής μέγιστης συστολικής ταχύτητας ροής αίματος (PSV) κυμαίνεται από 6 έως 20cm/sec και σε αρκετές περιπτώσεις ξεπερνά τα 60cm/sec. Σε περιφερικά αγγεία του τοξικού αδενώματος η PSV μπορεί να ξεπερνά τα 100cm/sec. Σε μερικές περιπτώσεις το τοξικό αδένωμα μπορεί να παρουσιάσει ξαφνικά κεντρική νέκρωση του παρεγχύματος και αιμορραγία που χαρακτηρίζονται από την εμφάνιση κυστικής περιοχής εντός αυτού και παροδική ύφεση της υπερθυρεοειδικής λειτουργίας. Οι ασβεστώσεις στην περιοχή της αιμορραγίας είναι υπερηχογραφικά ορατές λόγω του αυξημένου και ανώμαλου μεγέθους τους και διαφέρουν από τις χαρακτηριστικές μικροασβεστώσεις που συναντώνται σε κακοήθεις όζους.
Το υπερηχογράφημα χρησιμοποιείται και για την παρακολούθηση του μεγέθους και της αγγείωσης του θερμού όζου, μετά λήψη ραδιενεργού ιωδίου για θεραπεία. Σε αυτές τις περιπτώσεις η μέγιστη διάμετρος του αδενώματος μπορεί να ελαττωθεί 30%, 6 μήνες μετά τη χορήγηση ραδιενεργού ιωδίου, ενώ οι παράμετροι Doppler μπορεί να επανέλθουν σε φυσιολογικές τιμές 3 χρόνια αργότερα.
Σχετίζεται με καρκίνο ο θερμός όζος;
Η ανεύρεση κακοήθειας σε θυρεοειδή αδένα που υπερλειτουργεί θεωρείται κλασσικά σπάνια, παρά το γεγονός ότι μελέτες της προηγούμενης δεκαετίας ανεβάζουν το ποσοστό συνύπαρξης σε 1,2-13,3%. Στις αρκετές από τις περιπτώσεις αυτές η χειρουργική αφαίρεση του αδένα αποκαλύπτει με τυχαίο τρόπο μικρές εστίες κακοήθειας σε κάποιες περιοχές του παρεγχύματος, αλλά όχι σε θυρεοειδικές μάζες που υπερλειτουργούν. Αν και υπάρχουν περιπτώσεις ανεύρεσης κακοήθειας εντός του υπερλειτουργούντος παρεγχύματος θερμών όζων, οι τρέχουσες κατευθυντήριες οδηγίες δεν συστήνουν βιοψία σε τέτοιους όζους, πιθανώς γιατί στις περισσότερες περιπτώσεις η κλινική πορεία των κακοήθων βλαβών δεν είναι επιθετική. Ο υπερθυρεοειδισμός δεν θα πρέπει να αποκλείει την πιθανότητα κακοήθειας. Είναι απαραίτητο να συνεκτιμώνται και άλλοι παράγοντες, όπως τα δημογραφικά στοιχεία του ασθενή και οι έμμεσες ενδείξεις επιθετικής συμπεριφοράς, όπως οι τοπικές μεταστάσεις. Ο κίνδυνος κακοήθειας σε τοξικά αδενώματα αυξάνεται στην παιδική ηλικία και αυτός είναι ο λόγος που η αντιμετώπισή τους διαφέρει από την αντίστοιχη των ενηλίκων.
Ποια είναι η θεραπεία του θερμού όζου;
Ασθενείς με υποκλινικό υπερθυρεοειδισμό παρακολουθούνται, εφόσον δεν υπάρχουν βλάβες σε όργανα στόχους, όπως η καρδιά, τα αγγεία και τα οστά. Σε συμπτωματικούς ασθενείς, με επίπεδα TSH <0,1mU/L οι διαθέσιμες θεραπείες είναι:
Χορήγηση ραδιενεργού Ι-131
Θεωρείται θεραπεία που μπορεί να δώσει μόνιμη λύση στον υπερθυρεοειδισμό. Το Ι-131 συγκεντρώνεται στον υπερλειτουργούντα θερμό όζο και όχι στο υπόλοιπο θυρεοειδικό παρέγχυμα, το οποίο είναι “κατεσταλμένο”. Οι δόσεις εξατομικεύονται (από 8 έως 29,9mCi) και μπορεί να επαναφέρουν τη φυσιολογική θυρεοειδική λειτουργία στο 75% των περιπτώσεων, εντός 3 μηνών. Στο 10% των περιπτώσεων μπορεί να καταστραφεί και το φυσιολογικό παρέγχυμα και να επέλθει υποθυρεοειδισμός, τα επόμενα 5 χρόνια.
Χειρουργική αφαίρεση
Μπορεί να δώσει και αυτή μόνιμη λύση και γίνεται λοβεκτομή ή εκπυρήνιση του αδενώματος για να διατηρηθεί η φυσιολογική θυρεοειδική λειτουργία μετεγχειρητικά. Προτιμάται σε ηλικίες μικρότερες των 18 ετών, για την αποφυγή των μακροπρόθεσμων συνεπειών της ακτινοβολίας του Ι-131. Σε έντονο υπερθυρεοειδισμό μπορεί να προηγηθεί θεραπεία με αντιθυρεοειδικά φάρμακα για να οδηγηθεί ο ασθενής στο χειρουργείο με φυσιολογική θυρεοειδική λειτουργία.
Αντιθυρεοειδικά φάρμακα
Είναι θεραπεία που στοχεύει στην επίτευξη του ευθυρεοειδισμού σε ασθενείς που επιθυμούν προσωρινά την αναβολή της μόνιμης θεραπείας ή σε ασθενείς που πρόκειται να χειρουργηθούν και είναι απαραίτητη η φυσιολογική θυρεοειδική λειτουργία.
Αιθανόλη ή RFA ablation
Η διαδερμική χορήγηση αιθανόλης και η θερμοκαυτηρίαση με ραδιοσυχνότητες γίνονται υπό την καθοδήγηση υπερήχων και έχουν εφαρμοστεί σε ειδικά κέντρα που διαθέτουν εμπειρία και τον κατάλληλο εξοπλισμό.
Κληρονομείται ο θερμός όζος;
Συνήθως οι μεταλλάξεις είναι σωματικές και δεν κληρονομούνται. Αν οι μεταλλάξεις αφορούν και σε γεννητικά κύτταρα τότε εμφανίζεται ο οικογενής υπερθυρεοειδισμός, ο οποίος κληρονομείται κατά τον αυτοσωματικό, επικρατή τύπο.
Τηλέφωνο
0035726020826
0035796092274
00306945654202
Διεύθυνση
Κορυτσάς 30, διαμέρισμα 107 (Orphanides Court), 8010 ΠΑΦΟΣ
Ώρες Λειτουργίας
Δευτέρα 12.00μμ-19.30μμ
Τρίτη 8.30πμ-16.00μμ
Τετάρτη 12.00μμ-19.30μμ
Πέμπτη 12.00μμ-19.30μμ
Παρασκευή 8.30πμ-16.00μμ
Επικοινωνήστε μαζί μας
